Dieta ubogoresztkowa to specjalny sposób odżywiania, który ma na celu zmniejszenie obciążenia układu pokarmowego poprzez ograniczenie spożycia produktów bogatych w błonnik i inne trudno strawne składniki. Jest szczególnie polecana osobom cierpiącym na choroby zapalne jelit, zespół jelita drażliwego, po zabiegach chirurgicznych układu pokarmowego czy w okresach zaostrzeń chorób przewodu pokarmowego. Zupy to idealne dania w tej diecie – są lekkostrawne, dobrze tolerowane i mogą dostarczyć niezbędnych składników odżywczych w łatwo przyswajalnej formie. Poniżej prezentujemy sprawdzone przepisy na zupy, które nie tylko wspomogą leczenie, ale również zachwycą smakiem.
Kojąca zupa marchewkowa z imbirem
Ta aksamitna zupa to prawdziwy balsam dla podrażnionego układu pokarmowego. Połączenie słodkiej marchwi z delikatną nutą imbiru nie tylko rozpieszcza podniebienie, ale także działa przeciwzapalnie i wspomaga trawienie. To doskonały wybór na lekki obiad lub kolację w diecie ubogoresztkowej.
Składniki na delikatną zupę marchewkową
- 500 g marchwi, obranych i pokrojonych w kostkę
- 1 mała cebula, drobno posiekana
- 1 mały kawałek świeżego imbiru (około 2 cm), obranego i startego
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 1 litr bulionu drobiowego (domowy lub niskosodowy)
- 100 ml śmietanki 12% (opcjonalnie)
- Sól i biały pieprz do smaku
- 2 łyżki posiekanego szczypiorku do dekoracji (opcjonalnie)
Przygotowanie zupy marchewkowej
Proces przygotowania tej zupy jest prosty, ale wymaga odpowiedniego gotowania, aby zachować maksimum wartości odżywczych i uzyskać idealną konsystencję.
- W średnim garnku rozgrzej oliwę z oliwek na średnim ogniu. Dodaj posiekaną cebulę i delikatnie smaż przez 2-3 minuty, aż zmięknie, ale nie zbrązowieje.
- Dodaj startego imbiru i smaż przez kolejne 30 sekund, aż uwolni swój aromat.
- Wsyp pokrojoną marchew, delikatnie wymieszaj i smaż przez 2 minuty.
- Wlej bulion, doprowadź do wrzenia, następnie zmniejsz ogień i gotuj pod przykryciem przez około 20 minut, aż marchew będzie bardzo miękka.
- Zdejmij garnek z ognia i zblenduj zupę na gładki krem przy użyciu blendera ręcznego lub stojącego.
- Jeśli używasz śmietanki, wlej ją do zupy i delikatnie podgrzej (nie doprowadzaj do wrzenia).
- Dopraw solą i białym pieprzem do smaku.
- Podawaj ozdobioną szczypiorkiem, jeśli jest dobrze tolerowany.
Wskazówka eksperta: Aby zupa była jeszcze łatwiejsza do strawienia, możesz ją dodatkowo przecedzić przez drobne sitko po zblendowaniu. Usunie to nawet najmniejsze włókna, które mogłyby podrażnić wrażliwy układ pokarmowy.
Wartości odżywcze zupy marchewkowej
Porcja (250 ml) zawiera:
- Kalorie: około 120 kcal
- Białko: 2 g
- Węglowodany: 15 g
- Tłuszcze: 6 g
- Błonnik: 2 g (niska zawartość, odpowiednia dla diety ubogoresztkowej)
- Witamina A: 210% dziennego zapotrzebowania
- Witamina C: 15% dziennego zapotrzebowania
Kremowa zupa z dyni na diecie ubogoresztkowej
Zupa z dyni to klasyk wśród kremowych zup, który doskonale sprawdza się w diecie ubogoresztkowej. Dynia jest łatwa do strawienia po odpowiednim przygotowaniu, a jej delikatny, słodkawy smak jest przyjemny nawet dla osób z wrażliwym układem pokarmowym. Ta wersja zupy została specjalnie dostosowana, aby zminimalizować zawartość błonnika i innych trudno strawnych składników.
Składniki na kremową zupę z dyni
- 600 g miąższu dyni (najlepiej Hokkaido lub Butternut), obranego i pokrojonego w kostkę
- 1 mała pietruszka, obrana i pokrojona
- 1 mała cebula, drobno posiekana
- 2 łyżki masła klarowanego lub oliwy z oliwek
- 1 litr bulionu drobiowego (domowy lub niskosodowy)
- 100 ml śmietanki 30% lub mleka kokosowego
- 1/4 łyżeczki świeżo startej gałki muszkatołowej
- Sól do smaku
- 1 łyżka soku z cytryny (opcjonalnie)
Przygotowanie zupy dyniowej
Ta zupa wymaga delikatnego gotowania, aby zachować lekkostrawność i wydobyć pełnię smaku dyni.
- W dużym garnku rozgrzej masło klarowane lub oliwę na średnim ogniu. Dodaj posiekaną cebulę i delikatnie smaż przez 3-4 minuty, aż zmięknie i stanie się transparentna.
- Dodaj pokrojoną dynię i pietruszkę, delikatnie wymieszaj i smaż przez 5 minut, mieszając od czasu do czasu.
- Wlej bulion, doprowadź do wrzenia, następnie zmniejsz ogień do minimum i gotuj pod przykryciem przez 20-25 minut, aż warzywa będą bardzo miękkie.
- Zdejmij garnek z ognia i dokładnie zblenduj zupę na gładki krem.
- Przecedź zupę przez drobne sitko, aby usunąć wszystkie włókna.
- Wlej z powrotem do garnka, dodaj śmietankę lub mleko kokosowe i delikatnie podgrzej.
- Dopraw świeżo startą gałką muszkatołową i solą do smaku.
- Jeśli zupa jest zbyt słodka, dodaj odrobinę soku z cytryny dla zbalansowania smaku.
Wskazówka eksperta: W diecie ubogoresztkowej bardzo ważna jest konsystencja potraw. Zupa powinna być idealnie gładka, bez jakichkolwiek grudek czy włókien. Warto poświęcić dodatkowy czas na dokładne przecedzenie zupy – Twój układ pokarmowy to doceni!
Wartości odżywcze zupy dyniowej
Porcja (250 ml) zawiera:
- Kalorie: około 150 kcal
- Białko: 3 g
- Węglowodany: 18 g
- Tłuszcze: 8 g
- Błonnik: 1,5 g (niska zawartość, odpowiednia dla diety ubogoresztkowej)
- Witamina A: 180% dziennego zapotrzebowania
- Witamina C: 20% dziennego zapotrzebowania
- Potas: 15% dziennego zapotrzebowania
Delikatna zupa ziemniaczana z koperkiem
Zupa ziemniaczana to klasyczne danie, które w wersji dostosowanej do diety ubogoresztkowej staje się prawdziwym sprzymierzeńcem osób z problemami układu pokarmowego. Ziemniaki są doskonale tolerowane przez większość osób z chorobami jelit, a dodatek świeżego koperku nadaje zupie orzeźwiający aromat i wspomaga trawienie.
Składniki na zupę ziemniaczaną
- 400 g ziemniaków, obranych i pokrojonych w kostkę
- 1 mała marchewka, obrana i pokrojona w drobną kostkę
- 1 mały korzeń pietruszki, obrany i pokrojony w drobną kostkę
- 1 mała cebula, drobno posiekana
- 2 łyżki masła
- 1,2 litra bulionu drobiowego (domowy lub niskosodowy)
- 100 ml śmietanki 12%
- 2 łyżki świeżego koperku, drobno posiekanego
- Sól i biały pieprz do smaku
Przygotowanie lekkostrawnej zupy ziemniaczanej
- W dużym garnku roztop masło na średnim ogniu. Dodaj posiekaną cebulę i smaż przez 3-4 minuty, aż zmięknie.
- Dodaj pokrojoną marchewkę i pietruszkę, smaż przez kolejne 2 minuty.
- Wsyp pokrojone ziemniaki, dokładnie wymieszaj.
- Wlej bulion, doprowadź do wrzenia, następnie zmniejsz ogień i gotuj pod przykryciem przez około 20 minut, aż wszystkie warzywa będą bardzo miękkie.
- Zdejmij około 1/3 ziemniaków łyżką cedzakową i odłóż na bok.
- Pozostałą zawartość garnka zblenduj na gładki krem.
- Dodaj odłożone ziemniaki z powrotem do zupy (jeśli są dobrze tolerowane – w przeciwnym razie zblenduj całość).
- Wlej śmietankę, delikatnie podgrzej (nie doprowadzaj do wrzenia).
- Dodaj posiekany koperek (zachowaj trochę do dekoracji).
- Dopraw solą i białym pieprzem do smaku.
Wskazówka eksperta: Jeśli Twój układ pokarmowy jest bardzo wrażliwy, możesz zrezygnować z pozostawiania kawałków ziemniaków i zblendować całą zupę na gładki krem. Dodatkowo, koperek można dodać tylko jako dekorację na talerzu lub całkowicie pominąć, jeśli zioła nie są dobrze tolerowane.
Wartości odżywcze zupy ziemniaczanej
Porcja (250 ml) zawiera:
- Kalorie: około 160 kcal
- Białko: 4 g
- Węglowodany: 22 g
- Tłuszcze: 7 g
- Błonnik: 1 g (bardzo niska zawartość, idealna dla diety ubogoresztkowej)
- Potas: 18% dziennego zapotrzebowania
- Witamina C: 15% dziennego zapotrzebowania
Delikatny rosół drobiowy na diecie ubogoresztkowej
Rosół to nie tylko tradycyjne lekarstwo na przeziębienie, ale również doskonałe danie dla osób na diecie ubogoresztkowej. Jest lekkostrawny, nawadnia organizm i dostarcza cennych składników odżywczych w łatwo przyswajalnej formie. Ta wersja rosołu została specjalnie dostosowana, aby zminimalizować zawartość błonnika i innych trudno strawnych składników.
Składniki na klarowny rosół drobiowy
- 500 g piersi z kurczaka bez skóry i kości (można użyć też udek, ale należy usunąć skórę)
- 1 mała marchewka, obrana
- 1 mały korzeń pietruszki, obrany
- Kawałek selera (około 50 g), obrany
- 1 mała cebula, obrana
- 1 mały por (tylko biała część), dokładnie umyty
- 2 liście laurowe
- 3 ziarna ziela angielskiego
- 2,5 litra wody
- Sól do smaku
- Makaron nitki lub ryż (opcjonalnie, do podania)
Przygotowanie lekkostrawnego rosołu
Dobry rosół wymaga powolnego gotowania na małym ogniu, aby wydobyć pełnię smaku i zachować jego lekkostrawne właściwości.
- Umieść mięso w dużym garnku i zalej zimną wodą. Doprowadź do wrzenia na średnim ogniu.
- Gdy woda zacznie wrzeć, zbierz dokładnie pianę, która się utworzy na powierzchni (to bardzo ważny krok dla lekkostrawności rosołu).
- Zmniejsz ogień do minimum, dodaj wszystkie warzywa w całości oraz przyprawy.
- Gotuj na bardzo małym ogniu przez 1,5-2 godziny, pod przykryciem, ale z lekko uchyloną pokrywką.
- Wyjmij mięso i warzywa z rosołu. Mięso możesz pokroić w kostkę i dodać z powrotem do zupy lub wykorzystać do innego dania.
- Przecedź rosół przez drobne sitko wyłożone gazą lub papierowym ręcznikiem kuchennym, aby uzyskać idealnie klarowny wywar.
- Dopraw solą do smaku.
- Podawaj sam rosół lub z dodatkiem dobrze ugotowanego drobnego makaronu typu nitki lub białego ryżu (jeśli są dobrze tolerowane).
Wskazówka eksperta: Aby rosół był jak najbardziej lekkostrawny, warto go schłodzić po ugotowaniu i usunąć zastygły tłuszcz z powierzchni. Dodatkowo, dla osób z bardzo wrażliwym układem pokarmowym, można zrezygnować z dodawania warzyw do wywaru i przygotować czysty wywar mięsny.
Wartości odżywcze rosołu drobiowego
Porcja (250 ml czystego rosołu) zawiera:
- Kalorie: około 70 kcal
- Białko: 12 g
- Węglowodany: 2 g
- Tłuszcze: 2 g
- Błonnik: 0 g (brak błonnika, idealny dla diety ubogoresztkowej)
- Sód: 8% dziennego zapotrzebowania (przy umiarkowanym soleniu)
- Żelazo: 5% dziennego zapotrzebowania
Wskazówki dotyczące diety ubogoresztkowej
Dieta ubogoresztkowa wymaga szczególnej uwagi przy przygotowywaniu posiłków. Oto kilka cennych wskazówek, które pomogą Ci przygotować idealne zupy i inne dania w tej diecie:
- Dokładne obieranie warzyw – skórka zawiera dużo błonnika, dlatego wszystkie warzywa powinny być dokładnie obrane.
- Odpowiednia obróbka termiczna – warzywa powinny być bardzo miękkie, co ułatwia ich trawienie.
- Blendowanie i przecieranie – gładka konsystencja zup minimalizuje obciążenie układu pokarmowego.
- Unikanie przypraw drażniących – ostre przyprawy, czosnek czy cebula w surowej formie mogą podrażniać jelita.
- Ograniczenie tłuszczu – zbyt tłuste potrawy mogą obciążać układ pokarmowy, dlatego warto usuwać nadmiar tłuszczu z zup.
- Indywidualne dostosowanie – tolerancja na poszczególne składniki może się różnić, dlatego warto obserwować reakcje organizmu i dostosowywać przepisy do własnych potrzeb.
Często zadawane pytania o dietę ubogoresztkową
Jak długo należy stosować dietę ubogoresztkową?
Dieta ubogoresztkowa zwykle jest stosowana tymczasowo, w okresach zaostrzeń chorób przewodu pokarmowego, przed badaniami diagnostycznymi (np. kolonoskopią) lub po zabiegach chirurgicznych. Długość stosowania diety powinna być zawsze ustalana indywidualnie z lekarzem lub dietetykiem, ponieważ długotrwałe ograniczenie błonnika może prowadzić do niedoborów składników odżywczych.
Jakie produkty są całkowicie zabronione w diecie ubogoresztkowej?
W diecie ubogoresztkowej należy unikać:
- Produktów pełnoziarnistych (razowe pieczywo, kasze gruboziarniste, brązowy ryż)
- Surowych warzyw i owoców, szczególnie tych z pestkami i skórką
- Roślin strączkowych (fasola, groch, soczewica)
- Orzechów i nasion
- Grzybów
- Ostrych przypraw
- Tłustych i smażonych potraw
- Napojów gazowanych i alkoholu
Czy dieta ubogoresztkowa może być stosowana na stałe?
Dieta ubogoresztkowa nie jest zalecana jako stały sposób odżywiania, ponieważ długotrwałe ograniczenie błonnika może prowadzić do zaparć, zaburzeń mikrobioty jelitowej i niedoborów składników odżywczych. Po ustąpieniu ostrych objawów chorób przewodu pokarmowego, zaleca się stopniowe rozszerzanie diety pod kontrolą lekarza lub dietetyka.
Podsumowanie: zupy w diecie ubogoresztkowej
Zupy to doskonały wybór dla osób na diecie ubogoresztkowej. Są łatwe do strawienia, dobrze nawadniają organizm i mogą dostarczyć niezbędnych składników odżywczych w przyswajalnej formie. Przedstawione przepisy na zupę marchewkową, dyniową, ziemniaczaną i rosół stanowią podstawę jadłospisu w tej diecie. Pamiętaj, aby zawsze dostosowywać przepisy do własnej tolerancji pokarmowej i konsultować dietę z lekarzem lub dietetykiem, szczególnie w przypadku przewlekłych chorób układu pokarmowego.